İşletmelerin aktifine kayıtlı tahvil ve bonolardan İMKB’de işlem görenlerin 31 Mart 2008 tarihi itibarıyla değerlemesinde esas alınacak borsa rayiçleri
SİRKÜLER: 2008/49 08.04.2008
Konu : İşletmelerin aktifine kayıtlı tahvil ve bonolardan İMKB’de işlem görenlerin 31 Mart 2008 tarihi itibarıyla değerlemesinde esas alınacak borsa rayiçleri
Özet : Vergilemeye ilişkin usul hükümlerinin yer aldığı Vergi Usul Kanunu’nun 279 uncu maddesinde, menkul kıymetlerin değerlemesi konu edilmiş ve bilançoya dahil iktisadi kıymetlerden, hisse senetleri ve fon portföyünün en az % 51’i Türkiye’de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgelerinin, alış bedelleriyle; bunların dışında kalan her türlü menkul kıymetin ise, borsa rayiciyle değerlenmesi gerektiği açıklanmıştır. Bu hükümler uyarınca, 31.03.2008 tarihinde sona eren 2008 yılının ilk üç aylık geçici vergilendirme dönemine ilişkin kazançların tespitinde dikkate alınmak üzere, işletmelerin aktifinde kayıtlı olan ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Tahvil ve Bono Piyasası’nda işlem gören tahvil ve bonolar için, borsa rayiçlerinin bilinmesi gerekmektedir. Bu rayiçler, söz konusu tahvil ve bonolar için, değerlemenin yapılması gereken tarihten önceki son işlem günü olan, 31.03.2008 tarihi itibarıyla, İMKB’de oluşan ağırlıklı ortalama fiyatlar olacaktır. Sirkülerimize ekli tabloda, değerlemeye konu olacak tahvil ve bonolarla ilgili olarak, IMKB’da, anılan tarih itibarıyla oluşan ve İMKB’nın günlük bültenleri ile duyurulan ‘’ağırlıklı ortalama fiyatlar‘’ gösterilmektedir.
Mali tabloların, işletmenin gerçek durumunu yansıtması, hem vergi idaresi yönünden; hem işletme sahip veya sahipleri yönünden ve hem de işletme ile ticari ilişkide bulunan diğer işletmeler bakımından büyük önem taşımaktadır. Bunu sağlamanın yegane yolu da, iktisadi kıymetlerin bu tablolarda gerçek değerleri ile yer almalarının sağlanmasıdır.
Vergilemeye ilişkin usul hükümlerinin yer aldığı Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) 258-298’inci maddeleri de, yukarıda belirtilen amaca yönelik olarak, iktisadi kıymetlerin değerlemesine ilişkin hükümlere ayrılmıştır. Bu hükümlerden biri de, menkul kıymetlerin değerlemesinin konu edildiği 279’uncu madde hükmüdür. Anılan maddede, bilançoya dahil iktisadi kıymetlerden, hisse senetleri ve fon portföyünün en az % 51’i Türkiye’de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgelerinin, alış bedelleriyle; bunların dışında kalan her türlü menkul kıymetin ise, borsa rayiciyle değerlenmesi hükme bağlanmıştır.
Borsa rayicinin bulunmaması veya borsa rayicinin muvazaalı biçimde oluştuğunun anlaşılması halinde, değerlemeye esas bedelin; menkul kıymetin alış bedeline, vadesinde elde edilecek gelirin (kur farkı dahil) iktisap tarihinden değerleme gününe kadar geçen süreye isabet eden kısmının eklenmesi suretiyle hesaplanacağı; borsa rayici bulunmayan, getirisi ihraç edenin kar ve zararına bağlı olarak doğan ve değerleme günü itibariyle hesaplanması mümkün olmayan menkul kıymetlerin ise, alış bedeliyle değerleneceği de, anılan maddede, ayrıca hükme bağlanmıştır.
Yukarıda sıkça geçen ‘’ borsa rayici ‘’ ifadesine gelince ; borsa rayici, VUK’ un 263 üncü maddesinde, “gerek menkul kıymetler ve kambiyo borsasına, gerekse, ticaret borsalarına kayıtlı olan iktisadi kıymetlerin değerlemeden evvelki son muamele gününde borsadaki muamelelerin ortalama değerleri ” olarak tanımlanmıştır.
Vergi Usul Kanunu’nun bu hükümleri gereğince, 31.03.2008 tarihinde sona eren 2008 yılının ilk üç aylık geçici vergilendirme dönemine ilişkin kazançların hesaplanması sırasında kullanılmak üzere, aktifte kayıtlı bulunan ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Tahvil ve Bono Piyasası’nda işlem gören bono ve tahviller için, borsa rayiçlerinin bilinmesine ihtiyaç duyulmaktadır.
Söz konusu bono ve tahviller için bu rayiçler, değerleme gününden önceki son işlem günü olan 31.03.2008 tarihinde gerçekleştirilen işlemler sonucu oluşan ağırlıklı ortalama fiyatlar olacaktır.
Sirkülerimize ekli tabloda (Ek.1), değerlemeye konu olacak bono ve tahvillerle ilgili olarak, İMKB’de, anılan tarih itibarıyla oluşan ve IMKB’nın günlük bülteni ile duyurulan ağırlıklı ortalama fiyatlar gösterilmektedir.
2008 yılının ilk üç aylık geçici vergilendirme dönemine ilişkin kazançların tespiti sırasında, işletmenin aktifinde kayıtlı bono ve tahvillerden İMKB’de işlem görenlerin 31.03.2008 tarihi itibarıyla değerlemesinde, bu tabloda gösterilen ağırlıklı ortalama fiyatların esas alınması gerekmektedir.
Ek.1 IMKB’de işlem gören tahvil ve bonoların 31.03.2008 tarihindeki değerlemesinde kullanılacak borsa rayiçleri
VALÖR TAHVİL TANIMI AĞIRLIKLI ORTALAMA
31.03.2008 TRB020408T14 99,918
31.03.2008 TRT090408T17 99,614
03.04.2008 TRT280508F19 102,750
31.03.2008 TRT110608T11 96,979
31.03.2008 TRT020708T11 104,680
03.04.2008 TRT090708F10 102,100
31.03.2008 TRB160708T15 95,352
31.03.2008 TRT160708T15 95,335
31.03.2008 TRT130808T17 94,157
31.03.2008 TRB200808T18 93,934
31.03.2008 TRB100908T19 93,029
31.03.2008 TRT081008T10 91,744
31.03.2008 TRT261108T17 89,580
31.03.2008 TRT171208T17 88,802
31.03.2008 TRT040209T13 86,510
03.04.2008 TRT220409F15 102,999
31.03.2008 TRT060509T18 82,906
31.03.2008 TRT050809T16 79,380
31.03.2008 TRT071009T51 77,161
03.04.2008 TRT251109F13 102,450
31.03.2008 TRT100210T12 97,288
31.03.2008 TRT170210T15 104,900
31.03.2008 TRT180810T18 105,595
03.04.2008 TRT131010F15 102,500
03.04.2008 TRT131010F23 104,800
31.03.2008 TRT120111T10 105,350
31.03.2008 TRT190111T13 92,927
31.03.2008 TRT070911T19 103,333
31.03.2008 TRT150212T15 109,000
31.03.2008 TRT070312T14 94,149
31.03.2008 TRT260912T15 93,255
31.03.2008 TRT260214T10 104,300
Not : Yukarıdaki tabloda (F) rümuzlu olarak tanımlanan döviz cinsinden ihraç edilmiş ve valörü 03.04.2008 olarak gösterilen tahvil ve bonoların 31.03.2008 tarihi itibarıyla değerlemesinde karşılarında gösterilen tutarlar dikkate alınacaktır.
